Hoe kwam je eigenlijk op het idee voor Schildje?
"Dat begon tijdens mijn opleiding pedagogiek. We moesten een product ontwikkelen rondom kindermishandeling en huiselijk geweld. Veel professionals vinden het lastig te om signalen te herkennen of bespreekbaar te maken. Ik dacht: als praten moeilijk is, laten we dan beginnen met spelen. Zo ontstond een kwartetspel. Later groeide dat uit tot Schildje, een complete lesmethode voor jonge kinderen."
En nu geef je trainingen aan leerkrachten en pedagogisch medewerkers?
"Ja, ze krijgen een verplichte training van vier uur voor ze met het lespakket mogen werken. En dat is nodig, want de gesprekken die loskomen, zijn niet niks. We merken dat veel professionals zich pas tijdens de training realiseren hoeveel signalen ze eigenlijk al gezien hebben, maar nooit zo hebben herkend.
De training is heel praktisch. We werken met ervaringsgerichte oefeningen. Ze ervaren hoe het is om met zorgen te maken te krijgen, hoe je handelt volgens de meldcode, en hoe belangrijk het is om zonder oordeel het gesprek aan te gaan. Het zorgt echt voor bewustwording en geeft handvatten om het onderwerp niet langer uit de weg te gaan."
Wat is dat, de meldcode?
"Dat is een stappenplan voor professionals bij vermoedens van mishandeling of geweld. Je kijkt, overlegt, bespreekt met collega’s, en pas in het uiterste geval meld je bij VeiligThuis. Maar eerst moet je leren hoe je dat gesprek voert, zonder iemand meteen te beschuldigen. Dat oefenen we in een serious game, waarbij deelnemers verschillende rollen aannemen: ouder, leerkracht, zorgprofessional. Zo zie je het ook eens van de andere kant."
Merk je veel taboe bij dit onderwerp?
"Zeker. Veel leerkrachten zeggen: ‘In mijn klas gebeurt dat niet.’ Maar statistisch kán dat gewoon niet. 1 op de 5 kinderen groeit op in een onveilige thuissituatie. En gemiddeld zitten er twee kinderen per klas die seksueel misbruik meemaken. Maar als je geen woorden hebt om dat te vertellen, blijft het stil. Daarom is Schildje er ook: om kinderen woorden te geven voor hun gevoel."
En dat is dus een schildpad?
"Ja, een schildpad met een schild waar hij in kan kruipen als hij zich niet veilig voelt. Kinderen herkennen zich daarin. Het dier helpt om het gesprek te openen. Er is inmiddels een boek, een knuffel, dagritmekaarten, een magnetische spraakplaat, een troostkoffertje en nog veel meer. Alles om dit onderwerp op een zachte, kindvriendelijke manier bespreekbaar te maken."
Kun je een voorbeeld noemen waarin Schildje echt het verschil maakte?
"Een meisje van vijf vertelde dat haar papa haar mama met een asbak had geslagen. 'Overal zat bloed', zei ze. We hebben de leerkracht begeleid in hoe zo'n gesprek met ouders gevoerd kon worden: rustig, zonder oordeel, maar wel duidelijk. Die ouders zaten echt in de knel, met veel relationele en financiële druk. Binnen een week was er hulp geregeld via school en gemeente. En dat is precies waar Schildje voor bedoeld is: kinderen een veilige manier geven om iets te vertellen, en dat er dan ook echt iets gebeurt.
Mensen zijn vaak bang dat een melding meteen betekent dat hun kind uit huis wordt gehaald. Maar daar proberen we van weg te blijven. Als ouders openstaan voor hulp, vinden we vaak zonder melding al een weg. Veel situaties escaleren omdat mensen te lang wachten."
Je werkt ook in je eigen woonplaats Hilvarenbeek. Is dat extra spannend?
“Ja dat is spannend. Normaal sta je er als pedagoog, maar in mijn eigen gemeente weten sommige mensen ook wie ik ben en wat ik zelf heb meegemaakt. Dat maakt het soms best lastig. Toch kies ik er bewust voor om het zelf te doen, ook al zijn er collega’s die het zouden kunnen overnemen. Je wilt gewoon dat het in je eigen gemeente goed gebeurt. Die motivatie is dan alleen maar sterker om juist hier met dit project aan de slag te gaan.
Wat kunnen inwoners doen om Schildje te steunen?
"Heel praktisch: knuffelschildpadjes haken! Die delen we uit op scholen. Elk kind een eigen ‘schildje’. We zoeken nog vrijwilligers die willen helpen met het haken van de knuffelschildjes! Maar ook: je ogen openhouden, signalen herkennen en het gesprek aandurven. Vraag eens aan ouders hoe het gaat. Niet pas als er iets misgaat, maar gewoon tussendoor. Praten helpt."
Wat zijn je dromen voor Schildje?
"Mijn grote droom is dat Schildje net zo'n krachtig symbool wordt als het lieveheersbeestje tegen zinloos geweld. Dat als mensen die schildpad zien, ze meteen denken: veilig opgroeien, daar gaat het om. Ik wil dat het verankerd wordt in het landelijke beleid, dat elk kind op school leert over grenzen, emoties en dat praten helpt.
We werken nu al aan uitbreiding van het lesmateriaal voor groep 3 en 4, want daar is nog weinig aanbod voor. Voor de hogere groepen zijn er al meerdere programma's, maar juist die overgangsperiode van kleuter naar middenbouw vraagt om een eigen aanpak. Het nieuwe pakket ligt klaar en in 2026 wordt hier door de Universiteit van Utrecht onderzoek op uitgevoerd.
Want je kunt professionals alles leren over meldcodes en procedures, maar als een kind de woorden niet kent om iets te vertellen, gebeurt er niets. Hun thuis is hun normaal. En als daar iets mis is, moet er iemand zijn die luistert. We hebben nu al veel bereikt, maar ik hoop dat Schildje nog verder mag groeien. In meer groepen, meer scholen, meer gemeentes. En dat kinderen, waar dan ook in Nederland, weten: ik mag praten, en het is nooit mijn schuld."